Evlat, insanoğlunun kimi zaman sahip olabilmek için günler geceler boyu Allah'tan niyaz ettiği, uğrunda fedakarlıklar yaptığı, Allah'ın bahşetmesinin ardından iyi yetiştirebilmek için çırpındığı, dünya tarlasında ki cennet meyvesidir.
******
Her türlü kelamın yazılmaya müsait olduğu bomboş, tertemiz bir kitap olarak emanet edilir ellerimize yavrularımız. Bazen bilerek, bazen bilmeyerek onlar için en iyisini istediği halde yanlışlar yapar anne ve babalar.
******
Fıtratı göz ardı ederek kendi hayallerimizi ve umutlarımızı onların üzerinden gerçekleştirmeye çalışırız. En büyük hatayı da, onların bize verilen birer emanet olduğunu unutarak bize ait olduklarını düşünmekle yaparız.
******
Ne yaparsak yapalım sorgulanamaz ve eleştirilemez olduğumuzu düşünür, çocuklarımızdan da buna göre davranmalarını bekleriz. Sonuçta bizler anne ve babayız, bize 'Of' bile denemez.
******
Yeterince okumuyor, zahmet edip araştırmıyoruz. Ya da öğrenmeye bile gerek duymuyoruz. Bilmediğimiz, bilip de unuttuğumuz çok şey var. 'Evlat hakkı' da bunlardan biri, nasıl ki anne baba olarak bizlerin evlatlarımız üzerinde hakkımız varsa evlatlarımızın da bizler üzerinde hakları var. Size bunlardan kısaca bahsetmek istiyorum.
Güzel isim
Çocuğa isim seçerken anlamının güzel olması, iyi anlamları çağrıştırması gerekir. Örnek insanlarla bağı koparılamayan nice insanımız, çocuğuna isim koyarken örnek almasını arzuladığı başta Peygamberler olmak üzere Sahabe ve kamil insanların isimlerini, Peygamberlerin ve Sahabe hanımlarının isimlerini asırlardır çocuklarına koymayı görev bilmişlerdir.
******
Doğumunun ilk gününde veya en geç 7. güne kadar çocuğa güzel bir isim verilir. (Bkz. Buhari, Akika 1, Edeb 108; Müslim, Fezail 62). 'Siz, kıyamet gününde kendi isimleriniz ve babalarınızın isimleriyle çağrılacaksınız; öyleyse güzel isimler seçin.' (Ebû Davud, Edeb 70)
İYİ TERBİYE
Çocuğun en iyi şekilde yetişmesi, ihtiyaç duyduğu bütün insanî ve ahlakî faziletleri, sosyal kural ve davranışları, tevhidî inanç ve İslamî değerleri öğrenmesi ve yaşaması, ruh ve beden bakımından sağlıklı, bilgili ve faziletli ve hüner sahibi olabilmesi için ana babanın tüm imkanlarını kullanarak gayret sarf etmeleri gerekir.
******
Çocuğun hem dünya hem de ahiret mutluluğunu hedef alan böyle bir terbiye, Hz. Peygamberimiz tarafından ana babanın çocuğuna bırakacağı 'En güzel miras' olarak nitelendirilmiştir (Tirmizi, Birr 33). Hadis-i şerifte güzel isim ve iyi terbiye, çocuğun babası üzerindeki hakları arasında zikredilir (Bkz. İbn Mace, Edeb 3).
EVLENDİRME
Ana babaya ait olan neslin korunması görevi, büluğ çağına gelen evladın bir yuva kurmasına imkan hazırlanmasıyla yerine getirilmiş olur. Evlenme çağına gelmiş olan çocuğun fazla bekletilmeden evlendirilmesi gerekir. Mazeretsiz olarak bunun ileri yaşlara ertelenmesi neticesinde doğabilecek birtakım kötü sonuçlardan ana baba da sorumlu olur.
******
Peygamberimizden rivayet edilen bir hadiste bu husus vurgulanmaktadır: 'Çocuk büluğa erince babası onu evlendirsin; aksi halde çocuk günah işleyebilir, onun bu günahı babaya da ait olur.' (İbn Kayyim el-Cevziyye, s. 159)
EŞİT MUÂMELE
Aralarında herhangi bir ayrım yapmaksızın çocuklarına karşı eşit davranmak, ana babanın başlıca görevlerinden biri ve aynı zamanda çocuğun da tabii hakkıdır (Bkz. Müsned IV, 269). Çocukların kız-erkek, büyük-küçük, öz veya üvey olması sonucu değiştirmez. 'Allah'tan korkun ve çocuklarınız arasında adaleti gözetin.' (Buhari, Hibe 12-13, Şehadet 9; Müslim, Hibat 13).
******
Anne- baba, çocuklarına karşı gösterdiği sevgi, şefkat ve ilgide de adaletli olmaya çalışmalıdır. Anne-baba, iradesini aşan duygularda (Bir çocuğunu daha çok sevmek gibi) bunu diğer çocuklarına htirmemeye çalışmalı ve davranışlarında eşitliği gözetmelidir. Aksi halde, kardeşlerin birbirini kıskanması ve birbiri aleyhinde olumsuz bazı duygu ve düşüncelere kapılması kaçınılmaz olur.
ÇOCUĞA KARŞI ŞEFKATLİ DAVRANMAK
Peygamber Efendimiz, torununu öperken birisi görüp, 'Ya Resulallah, benim on çocuğum var, hiç birini öpmem' dedi. Peygamberimiz ona, 'Merhamet etmeyen merhamet bulamaz' buyurdu. (Buhari)
******
Hadis-i şeriflerde buyruldu ki, 'Çocuklarınızı çok öpün, her öpmenizde Cennetteki dereceniz yükselir' (Buhari), 'Çocuk kokusu Cennet kokusudur' (Taberani)
ÇOCUĞU HELAL GIDA İLE BESLEMEK
Haram gıdanın etkisi çocuğun özüne işler, çocukta uygunsuz işlerin meydana gelmesine sebep olur. Hadis-i şerifte, 'Yiyip içtikleriniz helal, temiz olsun! Çocuklarınız, bunlardan hasıl olur' buyruldu. (R.Nasıhin)
******
Aslında bu bahsettiğimiz hakların hiç biri bizleri zorlayacak şeyler değil ama bu istenenlere uymak bizim faydamıza olacaktır. Sevildiğini, korunup kollandığını hisseden ve doğru değerlerle büyütülen çocuklar bizim için hem dünya hem ahiret aydınlığı olacaktır. Selametle…
