Şehir Tarihi Yazarlığı, günümüzde genelden yerele doğru ilgi duyulan yeni alandır, mecradır. Şehirlere olan merak kültürden çok turizm kaynaklı olduğu için şehirleri konu alan gezi rehberleri, iç ve dış turizm için önemlidir.
Bildirimizde, gezi rehberlerinde bir şehrin ele alınırken tarih konulu bölümlerinde izlenecek metodu açıklayarak, yayınlanmış kimi rehberlerde tarih alanındaki yanlış bilgilendirmeler üzerinde durup, ileride gezi rehberleri hazırlanırken, aynı hatalara düşülmemesi yönünde ilgililere kimi bilgileri somut hale getirerek konu ilgililerine yardımcı olma ele alınacaktır.
Diyarbakır genelinde üç farklı kurumun yayınladığı ve birçok basımı gerçekleştirilen üç gezi rehberinde verilen bilgiler karşılaştırılarak, bir rehberde yer alan yanlış bilginin diğer rehberlerde nasıl yer aldığı örneklerle verilecektir.
Bildirimizde Sunulacak Kimi Çarpıcı Başlıklar:
1091'de vefat eden Melikşah'ın Diyarbakır Kalesi'ndeki burcu 1286 Tarihinde yaptığı yer alan gezi rehberlerinde, bir caminin 1500'lü yıllarda Selçuklular tarafından yaptırıldığı yer alır. Aynı gezi rehberlerinde bir ilçede olan su kaynakları, farklı bir ilçedeymiş gibi gösterilir.
Dünyanın birçok yerinde bulunduğu varsayılan Ashab-ı Kehf'in bir makamı da Diyarbakır'dadır. Lice ilçesi sınırlarında yer alan bu mekan, Diyarbakır'ın Kulp İlçesi'nde gösterilir.
Diyarbakır'da beyliklerin 5-10-30 Senelik egemenlikleri , 'Medeniyet' kapsamında akademik kitaplarda yer alır. Diyarbakır'da 33 Medeniyetin varlığı içinde bu beylikler de yerini bulur.
Diyarbakır'da Emevî ve Abbasî Egemenliği farklı iki medeniyet olarak gösterilirken, Acem, Pers, Fars, Sasanî Egemenliği 'İran' Başlığı altında değerlendirilmeyerek, farklı millet ve egemenlikler biçiminde yer alır.
Selçuklu, Artuklu, Akkoyunlu, Karakoyunlu, Safevî, Osmanlı Egemenliği altı medeniyet biçiminde yer alır. Tüm bu egemenliklerin aslında bir millet başlığı etrafında toparlanması esastır.
Bildirimizde sunulan örnekler, sadece tarih konulu olup, bu yanlışlıkların ilgili kurumlarca tashih edilmemesi, Şehir Tarihi Yazarlığı'nın eksikliğini veya kurumların konuya duyarlı olmadığını göstermektedir.
Şehir Araştırmaları Merkezi'nin bir şehirde olması gerektiği üzerinde durularak, bu ve benzer yanlışlıkların önüne nasıl geçileceği ayrıntılı sunulacaktır.
Anahtar Kelimeler: Diyarbakır, Gezi, Rehber,Tarih, Şehir, Melikşah, Medeniyet,..
Devam edecek…
