Röportaj: İshak Polat / Sayın Türkmen'e sizin sorduklarımız ve aldığımız cevaplar…
Okuyucularımız için sizi tanıyabilir miyiz?
Ben, Mehmet Kamil Türkmen. Şanlıurfalıyım. Evliyim. 3 çocuk babasıyım. Bölgede yaklaşık 10-15 yıldır turizm sektörünün içersinde bulunuyorum. Son 8-9 yıldır ise Profesyonel Turist Rehberi olarak hizmet veriyorum. ŞURED'in kuruculuğunu yaptım. Ardından Turist Rehberleri yasasının çıkması ile birlikte 15 ilin bağlı olduğu meslek odamız olan Şanlıurfa Bölgesel Turist Rehberleri Odasını kurmak ve kurucu başkanı olmak bize nasip oldu. Üç yıldır da ŞURO'nun başkanlığını yürütüyorum. Bunun yanı sıra turizm işletmeciliği, teknik elemanlık, sporculuk ve STK temsilciği gibi yönlerimle de topluma hizmet etmeye gayret ediyorum.
ŞURO Hakkında bilgi alabilir miyiz?
ŞURO, Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgesindeki illerimizi kapsayan bir Oda Ağrı, Kars, Van, Batman, Şırnak, Bitlis, Adıyaman, Diyarbakır, Mardin Şanlıurfa gibi 15 ilimizi bünyesinde bulunduran ve turist rehberlerine yönelik bir meslek örgütü. Odamız aynı zamanda Türkiye'deki 13 oda dan bir tanesi. Adından da anlaşılacağı üzere Turist Rehberlerinin sorunlarını gündeme getirmek, bunlara çözüm üretmek, eğitim çalışmalarında bulunmak, üyelerinin çalışma şartlarını düzenlemek gibi geniş bir hizmet yelpazesi üzerine faaliyet gösterir.
ŞURO'nun kaç üyesi var?
Odamıza bağlı 103 rehberimiz var. Bu üyelerimizin yaklaşık 40 tanesi Şanlıurfa'da mesleki faaliyette bulunuyor. Odamıza bağlı üyelerimizin yaklaşık 70 kişisi aktif olarak mesleki faaliyet içersinde olup diğerleri de ruhsatnamesi olup ta imkanları olmadığı için veya çeşitli şartlardan dolayı mesleki faaliyetler içersinde düzenli bulunamayan arkadaşlarımızdan oluşuyor.
ŞURO'nun Şanlıurfa için önemi nedir?
Birçok bölge müdürlüğünün Şanlıurfa'dan alınarak başka illere verildiği bir ortamda ŞURO'nun Şanlıurfa merkezli olarak faaliyette bulunması gerçekten önemlidir. Hele hele sahip olduğu tarihi, kültürel değerleri ile çok yüksek bir turizm potansiyeline sahip Şanlıurfa'nın böyle bir odaya ev sahipliği yapması ayrıca önemlidir.
Turist Rehberlerinin problemleri nelerdir?
Eskiden Turist Rehberlerinin haklarını koruyan her hangi bir yasa yoktu. Bizler Turist Rehberleri olarak hizmet sunuyoruz. Bizleri çocuklarla veya kokartı olmayan insanlarla karıştırabiliyorlar. Nasıl bir doktorluk, avukatlık bir meslekse ve bir eğitim gerektiriyorsa Turist rehberliği de belli bir eğitimi gerektiriyor. Sıkıntılarımızdan bir tanesi de bizleri bazen hanutçu tabir ettiğimiz halı, kuyumcu gibi iş kollarının pazarlamasını yapan insanlarla karıştırıyorlar. Bizler bu durumlardan çok rahatsızız ve bu tür şeyler bizim için gerçekten problem. Bunun yanı sıra mesleğimizin getirdiği zorluklar var. Sabah erkenden aldığınız bir tur yeri geliyor gece saat 12 de bitiyor. İnsanların çalıştığı yerde turist rehberi çalışıyor. Rehber insanların eğlendiği zaman çalışandır. Yeri eliyor 600-700 km yol gidiyoruz. Otobüslerde Rehberlere ayrılan yen genellikle hostes koltuğu oluyor. Bunun gibi şeyler bizim için problem teşkil ediyor.
Sorunların çözümü için ŞURO olarak attığınız adımlar nelerdir?
Öncelikle sorunların çözümü noktasında bizim üst birliğimiz olan Türkiye Rehberler Birliği ile sıkı bir koordinasyon içersindeyiz. Bunun yanı sıra odamıza kayıtlı arkadaşlarımızla sürekli irtibat halindeyiz ve onlardan gelen şikayetleri dinliyoruz ve çözümü noktasında gerekli çalışmaları ilgili kurum, kuruluşlarla birlikte çözme noktasında adım atıyoruz.
Kaçak rehberler konusunda söylemek istedikleriniz nelerdir?
Kaçak turist rehberleri hem bizim mesleğimiz açısından hem de turizm açısından tehlikeli bir durumdur. Gelen turist açısından da bu bir çok sağlıksız durumun ortaya çıkmasına ve mağduriyetlere de sebep oluyor. Maalesef bu konuda da ilgili kurumların gerekli denetimleri yapamaması da ayrı bir handikap olarak önümüze çıkıyor
İyi bir Turist Rehberinin özellikleri nedir?
İyi bir Turist Rehberi bilgili ve donanımlı olmalıdır. Turist Rehberi konusuna hakım olmalı ve bunu turiste aktarabilmek için iyi bir hatip olmalıdır. Bir rehber için diksiyon ve dil çok önemlidir. Rehberin olmazsa olmazı dildir ve dile çok hakim olmalıdır. Yerelde neler olup bittiğini çok iyi bilmelidir rehber. Giyim, kuşam, konuşma gibi noktalar turistin gözünden kaçmaz. Rehberin ufku geniş olmalı, sürekli kendisini yenilemesi gerekir. Turist Rehberi bulunduğu yerlerin bilgisine hakim olmalı. Sadece birkaç yeri bilmek yeterli değildir. Birde Turist Rehberi herkese eşit mesafede olacak ve siyasetten uzak kalacak. Bunlar çok önemlidir. Bir Turist Rehberi tur boyunca ülkenin milli değerlerinin aleyhinde ve beyanda bulunamaz.
Şanlıurfa'nın turizm potansiyeli hakkındaki düşüncelerinizi öğrenebilir miyiz?
Şanlıurfa turizmde anlatılamayacak ölçüde tarihi ve kültürel zenginliklere sahip bir şehir. Öyle kültürel ve tarihi zenginlere sahibiz ki hangisine öncelik vereceğimizi şaşırıyoruz. Dünyanın ilk tarımı bizde, ilk tapınağı derseniz bizde, dünyanın ilk heykeli bizde.. Kısacası Allah bu memlekete turizm açısından ne varsa vermiş yani. Önemli olan bunu tanıtmak, pazarlamak.
Tam burada soralım. Bu potansiyeli değerlendirmek için neler yapılmalıdır?
İlk önce bizim turizmi kendisine ilke edinmiş, turizmle dertlenmiş bir yönetime ihtiyacımız var. Bunun altını kalın çizgi ile çiziyorum. Eğer böyle bir ilkeyi önüne koymuş, böyle bir zihniyete sahip bir yönetim olursa sorunla inanın kendi kendine çözülür. Bunun yanı sıra bir yol haritası olmalı ve bu kapsamda gerek Şanlıurfa gerekse bölgedeki turizm paydaşı kurum, kuruluş ve STK larla bir koordinasyon sağlanmalı. Bunun ışığında çok yerden değil bir yerden bu hareket sağlanmalı.
Sizde Şanlıurfa Turizm Platformu üyesisiniz. Platformdan beklentileriniz nelerdir?
Şanlıurfa Turizm Platformu turizm alanında kurulmuş çok güzel bir model. İlk defa kamu ile özel sektörü bir araya getirdi. Şanlıurfa'da ilk defa sektörün tüm bileşenleri bir masa etrafında bir araya geldi. Sorunların tespiti ve çözüm noktasında Platform gerçekten güzel adımlar attı. Ama şunu da belirtmek durumundayım ki benim Platformun çalışma performansını düşürmemsi için son dönemlerdeki üye sayısının artırılması konusunda çekincelerim de vardı. Bunu bir kenara bırakırsak bu Platforma bütün STK'larımızın, esnafımızın ve vatandaşlarımızın destek vermesi gerekiyor. Çünkü bu memleket hepimizin ve hepimiz turizm sektöründen para kazanıyoruz.
Kobani olayları, sonrasında Suruç ve Ceylanpınar saldırıları ve artan terör olaylarından sonra bölge turizmi nasıl etkilendi?
Maalesef çok kötü etkilendi. Zaten bir yerde barış ve huzura yönelik herhangi bir saldırı olura ilk etkilenen turizm sektörüdür. Turist huzurlu ve güvenli bölgeyi sever. Güvenlik ve huzur yoksa oraya turist gitmez. Bölgeye gelince maalesef bölge diken üzerinde. Kan ve gözyaşından beslenen bir el var ve bu el Suruç ile bölgeye girdi. Birileri düğmeye bastı ve büyük bir oyun oynanmaya baştı. Bu oyunda a, b,c örgütü önemli değildir. Bu oyunda bölgemizin barış, kardeşlik ve huzur ortamı hedef alındı. Bunların ışığında söylüyorum Kobani olaylarından bir ölçüde bölgede oluşan olumsuz algı giderildi. Ama Suruç saldırısından sonra maalesef 2,000 civarında tur iptal edildi. Ve şu an bütün turizm işletmelerimiz işçi masrafını bile karşılamakta zorluk çekiyor. Yazık değimli bu şehre. Otelinden, konukevine, lokantasından, tur operatörüne, rehberinden garsonuna, esnafına kadar on binlerce insanın ekmeğine mani olundu. Ben bu süreçte Şanlıurfa'nın özellikle seçildiğine inanıyorum. Bu konuda da siyasetçilere önemli görev düşüyor. Şanlıurfa model bir şehirdir. Şanlıurfa Türk'tür, Türkmen'dir, Kürt'tür, Arap'tır,Şanlıurfa mozaiktir. Ve böyle bir şehre kötülük yapmaya kimsenin hakkı da yoktur gücüde yetmez.
Bunun Şanlıurfa'ya maddi zararı ne oldu?
Demin ifade ettim. Kobani olaylarından bu tarafa 2,000'nin üzerinde tur iptal oldu. Her turda 20 kişi gelse bir iki gün kalsa ortalama 400 TL harcasa varın siz zararı hesaplayın artık. Otellerimiz bom boş. Eskiden uçak talebimiz olurdu artık tarifeli uçaklar bile boş geliyor. Kısacası teknik olarak hesaplanması lazım ama Şanlıurfa'nın en az eski para ile 1 katrilyon zararı olduğu aşağı yukarı söylenebilir.
1 Milyon turist hedefi suya mı düştü?
Ehh. Düştü diyebiliriz. Çünkü turistin olması için barış ve huzurun olması gerekiyor. Turizminde para gibi dili dini, ırkı yoktur. Turizm lüks bir ihtiyaçtır ve para gerektirir . Turist huzurlu, farklı, yerlere gitmek ister. Kim parası ile ölüme gitmek ister. Maalesef Suriye iç savaşı, ve son zamanlarda bölgede oynan oyunlar bölgeli ilgili algıyı menfi yönde değiştirdi.
Menfii algının değişmesi için neler yapılmalıdır?
Burada basından STK'lara, esnafımızdan, vatandaşa kadar önemli görevler düşüyor. Maalesef teröre verilen tepkiler bölgede cılız kaldı. Belli bir koordinasyon ve birliktelik sağlanamadı. Suruç saldırısından sonra bizler görüşü ne olursa olsun on binleri terörü lanetlemek üzere meydanlara dökebilseydik inanın kimse Ceylanpınar'da saldırı yapmaya cesaret edemezdi. Kimse Şanlıurfa üzerinde oyun oynamaya cesaret edemezdi. Şanlıurfa üzerine oynanan oyunu bozmak yine Şanlıurfalılara düşer. Şanlıurfalılar kendilerine zarar veren bu saldırılara karşı ırkı, dini, dili mezhebi ne olursa olsun karşı durmak zorundadır. Çünkü hiç kimsenin bu şehre zarar vermeye hakkı yoktur. Ki Şanlıurfa terörü lanetliyor ve buna da prim vermez. Bakın bu bölgede ve Türkiye'de halk barış ve huzur istiyor. Adına ne derseniz deyin. İster çözüm süreci, ister barış süreci. Analar artık ağlamak istemiyor ve halk bu kardeşlik ikliminin devam etmesini istiyor.
ŞURO olarak sizin bu konuda bir adım atmayı düşünüyor musunuz?
Biz hem acılarını paylaşmak, onlara manevi destek olmak üzere Türkiye'nin 7 bölgesinden olmak üzere tüm şehirlerden şehit ailelerini Şanlıurfa'da misafir etmek istiyoruz. Acısı taze olan bu insanları manevi havası olan şehrimizde kardeş aileler çerçevesinde ağırlamak çok güzel olur diye düşünüyorum. Bunun yanı sıra evlatlarını örgüte kaptırmış ve bu evlatları dağda ölmüş ama ciğerleri yanan, barış isteyen ' Edi Bese' diyen aileleri de ağırlamak istiyoruz. Bu organizasyonu tüm ilgili kurum ve kuruluşlarla, STK'lar la beraber yapabiliriz. Ülkenin barış ve huzuruna önemli bir kaktı sağlayacağına inanıcım tamdır.
Sayın Başkan eklemek istedikleriniz nelerdir?
Öncelikle size ve gazetenize bu fırsatı verdiğiniz için teşekkür ediyorum. Şanlıurfa Turizm Platformu çatısı altında beraber faaliyet gösterdiğimiz size Şanlıurfa turizmine bir basın mensubu olarak yaptığınız hizmetlerden dolayı ayrıca teşekkür etmek istiyorum. Son söz olarak ta Şanlıurfa gibi turizmin en gözde şehirlerinden bir yerde turizmin hak ettiği noktaya geleceğine yönelik ümit ve inancımı bir kere daha aracılığınızla ifade etmek istiyorum. Yeter ki; bu gücümüze inanalım ve el ele verelim.
