İnsanın günahlarla iç içe olduğu dünyada onurlu bir çıkış ve vakarlı bir duruş kurtuluş kapısının ardına kadar açılmasına vesile olur. En küçük günahlardan en büyüklerine kadar insanın bulaştığı her türlü kirden arınmasının yolu tövbe, yani hayatta ciddi bir değişim ve dönüşümdür. Tövbenin, pişmanlığın ve günahlara karşı içten duyulan nedametin ön şartı yoktur. Kurtuluş kapısı bir adım ötededir. Ancak her şey sağlam bir karara ve ardından emin adımlarla yürümeye bağlı olduğu halde çoğu insanın bu iradeyi gösteremeyip göz göre göre günah denizinde boğulduğuna ve tövbeye yanaşmadığına tanık oluyoruz.
Çoğu zaman günahkar, günahlara olan alışkanlığından dolayı tövbe etmeye muvaffak olmamaktadır. Ya da kendisini günahkar görmediği için tövbeye yanaşmamaktadır. Kimi zaman ise, günahkarda gerçek bir pişmanlık oluşmamaktadır. Pişmanlık belirtisi olsa bile yaptıklarının cezasından korktuğu içindir. Ancak fırsatını bulunca günaha yönelmekten geri kalmamaktadır.
Kur'an-ı Kerim ve hadisi şeriflere göre tövbenin en önemli şartı gerçek manada pişmanlıktır. Yani tövbei nasuhtur. Böylesi bir pişmanlık, dille istiğfar, kendisini düzeltmek için çabalama ve ıslah gerçekleşirse tövbe yerini bulmuş olur. Yani insanın kalben pişmanlık duyması tövbenin kabulü için yeterlidir. Bunun gerekleri ise, pişmanlığı beyan etmek, günahları terk etmeye karar vermek ve Allah Teala'nın emirleri doğrultusunda amelde bulunmaktadır.
Diğer bir ifadeyle kötü bir amele karşılık pişman olunmaz, günahı terk etme kararı alınmaz ve Allah Teala'nın emirleri doğrultusunda amel edilmezse pişmanlık duyulmamış olur. Günahlar ne kadar büyük ve fazla olursa olsun, geçmişten duyulan pişmanlık günahların terk edilmesiyle hedefini bulur. Böyle bir durumda Allah Teala günahları affedecektir. Daha da ötesi Allah Teala kötülükleri güzelliklere tebdil edecektir.
Zira Allah Teala şöyle buyurmaktadır: 'Ancak tövbe eden, iman eden ve Salih amellerde bulunup davranan başka; işte onların günahlarını Allah iyiliklere çevirir. Allah, çok bağışlayandır, çok esirgeyendir' (Furkan 70) Allah Teala kulunun tövbesini kabul ettiği zaman, onun günahlarla dolu kararmış dosyasını tertemiz pırıl pırıl bir dosyaya dönüştürür. İnsanlarda en sık görülen durumlardan biri tövbeyi sürekli ertelemeye çalışmalarıdır. Oysa tövbeyi erteleme ve günahları önemsememe pişmanlık duygusunu yok eder.
Oysa Kur'an-ı Kerim tövbede acele davranmaya vurgu yapmaktadır. Çünkü ecel bilinmediğinden zaman kaybı ve erteleme telafisi mümkün olmayan sonuçlara götürebilir. Günahlara karşı kayıtsızlık günah işlemeyi adet haline getirir. Bundan dolayı gönülde günaha karşı oluşması gereken nefret duygusu yok olur. İnsan kendisini günahkar kabul etmemektedir ve tövbeye yanaşmamaktadır. Alnı secdeye değmeyen ve günah içinde yüzen çoklarının 'kalbim temiz' deyip kendilerini oyalamaları ve kandırmaları da böylesi bir musibettir.
İslam alimleri işlenen her günahı insanın kalbi üzerine siyah bir noktanın konması şeklinde izah ederler. Günahkarın tövbe etmesiyle o siyahlık ortadan kalkar. Ancak tövbe etmez günah işlemeye devam ederse kalbinin üzerindeki siyahlıklar artar. Zamanla bütün kalbi etkisi altına alır. Kalp günahlarla karardığı zaman kalbin sahibinin kurtuluş yoluna yönelmesi zorlaşır.
Kur'an-ı Kerim şöyle buyurmaktadır: 'Asla, hayır; onların kazandıkları, kalpleri üzerinde pas tutmuştur.' (Mutaffifin 14) İşin en vahimi bunların kalpleri günahla karardığı halde tövbeye yanaşmadıkları gibi Allah Teala'nın emirlerini önemsememe ve hafife alma gibi bir gaflete de düşmektedirler: 'Sonra kötülük yapanların uğradıkları son, Allah'ın ayetlerini yalanlamaları ve alay konusu edinmeleri dolayısıyla çok kötü oldu.' (Rum 10)
Tövbeyi erteleyenler, günahlarını son vermeyi başaramazlar. Günah yüklerini her geçen gün ağırlaştırırlar. Kendi kendilerini oyaladıkları ya da günahlarını önemsemedikleri için tövbeyi de önemsemezler. Farkında olmadan günah yükünü ağırlaştırırken tövbe edip hayata yeni bir düzenleme getirme yoluna girmezler.
Oysa ecel kapıya dayandığında gafletlerinin farkına varırlar, ancak iş işten geçmiştir. 'Ancak tövbe edenler, (kendilerini ve başkalarını) düzeltenler ve (indirileni) açıklayanlara gelince; artık onların tövbelerini kabul ederim. Ben, tövbeleri kabul edenim, esirgeyenim.' (Bakara 160) Resulullah Aleyhisselatu Vesselam şöyle buyurmaktadır: 'Ey insanlar! Rabbinize tövbe edin. Allah'a kasem olsun ben Rabbim Tebarek ve Teala hazretlerine günde yüz kere tövbe ederim. ' (Müslim Zikr 42). Rabbim bizleri tövbe edip tövbesinde sadık olanlardan eylesin…
Selamla kalın selamette kalın.
