Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının 2024 yılı bütçelerine ilişkin sunum yaptı.
Türkiye'nin dünyaya entegre olduğu uluslararası kara yolu koridorlarının ülkeden geçen kesiminin yaklaşık 13 bin kilometre olduğunu aktaran Uraloğlu, Bakü-Tiflis-Kars demir yolu ile Çin'den Türkiye'ye ulaşan yeni ipek yolunu, Marmaray üzerinden Avrupa'ya bağladıklarını söyledi.
Bakan Uraloğlu, Bakü Limanı'nın, Azerbaycan ile aradaki mesafeyi kısaltacak olan Zengezur Koridoru ile doğrudan Türkiye'ye bağlanacağına işaret etti.
Abdulkadir Uraloğlu, "Hindistan, Doğu Asya ve Basra Körfezi üzerinden Irak'a gelecek yükleri Avrupa'ya ulaştıracak Kalkınma Yolu Projesi'nde çalışmalar devam ediyor. Ülkemizden geçen 2 bin 88 kilometre demir yolu bağlantısı için 615 kilometre yeni hat, 1912 kilometrelik kara yolu koridoru içinse 320 kilometre yeni otoyol yatırımı planladık." bilgisini paylaştı.
2053 net sıfır emisyon hedefi kapsamında kara yolunda yıllık yük taşımacılığı payını azaltarak demir yolu payını artıracaklarını anlatan Uraloğlu, son 21 yılda hayata geçirilen mega projelerle karbondioksit emisyonunda yaklaşık 25 milyon ton düşüşe bağlı olarak toplam 204 milyon dolar fayda sağlandığını dile getirdi.
Ulaştırma ve haberleşme alanında son 21 yılda 250 milyar dolar yatırım yaptıklarını belirten Uraloğlu, bugüne kadar 42 milyar dolar tutarında kamu özel işbirliği projesini hayata geçirdiklerini ve 6 milyar dolarlık projelerin de yapımının devam ettiğini aktardı.
Uraloğlu, Bakanlık bünyesindeki tüm sektörlere bu yıl 192 milyar 795 milyon lira yatırım ödeneği ayrıldığını dile getirerek, 2053 vizyonuyla ülkenin ihtiyaç duyduğu ulaştırma ve altyapı yatırımlarını gelecek 30 yıl için planladıklarını vurguladı.
Demir yolu sektöründe tüm raylı sistem araçlarının milli ve yerli imkanlarla tasarımının ve üretiminin gerçekleştirilmesine öncelik verdiklerini kaydeden Uraloğlu, "Ankara-Eskişehir-İstanbul, Ankara-Konya-Karaman ve Ankara-Sivas hatlarında hızlı tren işletmeciliği sunmaktayız. Toplam 80 milyon yolcu seyahat etmiştir." diye konuştu.
Uraloğlu, Bakanlığın İstanbul, Kocaeli, Bursa ve Konya'da yapımı devam eden 120 kilometre, planlama aşamasında ise 374 kilometre hattının bulunduğunu açıkladı.
Marmaray'ı 1 milyarın üzerinde yolcu kullandı
Bugüne kadar 1 milyarın üzerinde yolcunun Marmaray'ı kullandığına dikkati çeken Uraloğlu, geçen yıl hizmete açılan Pendik-Sabiha Gökçen Havalimanı metrosunun bu zamana kadar yaklaşık 9 milyon, ocakta açılan İstanbul Havalimanı-Gayrettepe metrosunun 10 ayda 4,2 milyon, nisanda açılan Başakşehir-Çam ve Sakura Hastanesi-Kayaşehir metrosunun ise yaklaşık 2 milyon yolcuya ulaşım imkanı sağladığını belirtti.
Uraloğlu, Ankara'da nisanda hizmete açılan AKM-Gar-Kızılay metro hattını ise bugüne kadar 653 bin yolcunun kullandığını kaydetti.
Bandırma-Bursa-Yenişehir-Osmaneli arasında hızlı tren hattı çalışmalarının devam ettiğini belirten Uraloğlu, 201 kilometre uzunluğundaki hat tamamlandığında Ankara-Bursa ve Bursa-İstanbul arasının 2 saat 15 dakika olacağını ifade etti.
Ankara-İzmir mevcut demir yolunun 824 kilometreden 624 kilometreye indirilerek seyahat süresinin yaklaşık 3 buçuk saate düşeceğinin altını çizen Uraloğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
"313 kilometre uzunluğundaki Mersin-Adana-Osmaniye ve Gaziantep hızlı tren hattı ile Adana-Gaziantep arasında seyahat süresi 2 saat 15 dakikaya inecektir. 229 kilometrelik Halkalı-Kapıkule hızlı tren hattı ile yolcu seyahat süresi 1,5 saate, yük taşıma süresi ise 2,5 saate düşecektir. Ankara-Sivas hızlı demir yolu ile entegre olan Yerköy–Kayseri hızlı tren hattı ile İstanbul-Kayseri arası ulaşım 5 Saat 15 dakika olacaktır. Ankara-Kayseri arasında ise ulaşım süresi 2 saate inecektir. Konya-Karaman hızlı tren projesinin devamı olan 135 kilometrelik Karaman-Ulukışla hızlı tren projesinin yapımı hızla devam etmektedir. Karaman-Ulukışla seyahat süresi 1 saat 35 dakikaya düşecektir."
Ankara-İstanbul Süper Hızlı Tren Projesi'nin 344 kilometre olduğunu anımsatan Uraloğlu, seyahat süresinin 80 dakikaya ineceğine dikkati çekti.
Abdulkadir Uraloğlu, Orta Koridor güzergahlarından Zengezur Koridoru'ndan geçecek demir yolunun ülke sınırlarındaki 224 kilometrelik kesimin ihalesini yaptıklarını bildirdi.
Ankara ile Karadeniz'i hızlı trenle buluşturacak olan Kırıkkale-Çorum-Samsun hızlı tren hattının planlama çalışmalarının devam ettiğini dile getiren Uraloğlu, Aksaray-Ulukışla-Yenice hızlı tren hattı ile ana yük koridorunda kuzey güney aksında ihtiyaç duyulan kapasitenin temin edileceğini, Divriği-Kars-Hudut demir yolu hattının rehabilitasyonla tamamen modernizasyonunun sağlanacağını söyledi.
Lojistik sektöründe demir yolu kullanımını arttırma hedefi kapsamında, Çukurova Bölgesinde yer alan liman sanayi ve serbest bölgelerinin İltisak Hattı bağlantılarını planladıklarını aktaran Uraloğlu, "Karadeniz doğal gazı rezerv alanına hizmet eden ve bölgenin kalkınmasında önemli rol oynayacak Filyos Limanı ve Filyos Endüstri Sanayi Bölgesi İltisak Hattı Bağlantısı projemizin de planlama çalışmaları devam etmektedir. Dörtyol-Hassa Otoyol ve Demiryolu Bağlantısı Projesi ile bölgenin ihtiyaçlarını karşılamayı hedefliyoruz. Karadeniz Sahil Demiryolu Projesi'nin etüt proje çalışmalarını 2024 yılında başlatmayı planlıyoruz." ifadesini kullandı.
"2028'e kadar 1006 kilometre yeni otoyol yatırımı"
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Uraloğlu, bölünmüş yol yatırımlarıyla trafik güvenliğini artırarak kazalardaki ölüm oranını düşürdüklerini vurgulayarak, ülkede trafik akışının yoğunlaştığı koridorları belirleyip bu akslarda yol standartlarını yükselttiklerini anlattı.
Uraloğlu, 2035'te her iki araçtan birinin elektrikli ve paylaşımlı seyahat oranının yüzde 14 olmasının beklendiğine işaret ederek, "Hasdal-İstanbul Havaalanı arasında Kooperatif Akıllı Ulaşım Sistemi ile araç-araç, araç-altyapı haberleşmesi gibi yenilikçi teknolojilerin uygulamasını gerçekleştireceğiz. 2028'e kadar 1006 kilometre yeni otoyol yatırımı gerçekleştireceğiz. 308 kilometre yeni otoyolun yapılmasıyla Marmara Ringi 1255 kilometreye ulaşacaktır." dedi.
Bakan Uraloğlu, Kuzey Marmara Otoyolu'nun önemli bir kesimi olan 45 kilometrelik Nakkaş-Başakşehir otoyolunun yapımına hızla devam edildiğinin altını çizerek, "Sarıyer-Kilyos tünelinin hayata geçirilmesiyle Sarıyer'e ulaşım süresi ortalama 35 dakikadan 5 dakikaya inecektir. Toplam 440 kilometrelik Akdeniz Sahil Yolu'nun tamamlanmasıyla, Mersin-Antalya arası seyahat süresi 4 saatin altına düşecektir." diye konuştu.
Ankara-Kırıkkale-Delice ile Antalya-Alanya projelerinin ihalesinin aralıkta yapılacağını söyleyen Uraloğlu, Kuzey Marmara otoyolunu Ankara'ya bağlayacak olan Akyazı-Ankara otoyolunu da planlara dahil ettiklerini dile getirdi.
"Çukurova Havalimanı'mızı 2024 Ocak'ta açmayı hedefliyoruz"
Uraloğlu, Türkiye'nin dünyada küresel bir havacılık merkezi olmaya başladığını vurgulayarak, 57 olan havalimanı sayısını 61'e çıkartarak bu konumu daha da güçlendireceklerini dile getirdi.
İstanbul Havalimanı ile ülkenin dünyanın bölgesel transit merkezlerinden olduğunu söyleyen Uraloğlu, "Gayri Safi Milli Hasıla'ya etkisi 23 milyar 750 milyon avro ekonomik etki sağlayan İstanbul Havalimanı'mızda açıldığı günden bugüne 177 milyonu aşkın yolcu trafiği gerçekleşmiştir. Çukurova Bölgesel, Yozgat ve Bayburt-Gümüşhane Havalimanları ile yenilenen Trabzon Havalimanı'nda yapım çalışmalarımız devam ediyor. Kamu özel işbirliğiyle inşa edilen Çukurova Havalimanı'mızı 2024 Ocak'ta açmayı hedefliyoruz." diye konuştu.
Uraloğlu, Yozgat ile Bayburt-Gümüşhane havalimanlarını da 2025'te hizmete alacaklarını bildirerek, Trabzon Yeni Havalimanı proje çalışmalarının devam ettiğini belirtti.
Sabiha Gökçen Havalimanı'nın kapasitesini iki katına çıkaracak 2. pist inşaatını tamamladıklarını ve yakında hizmete alacaklarını ifade eden Uraloğlu, şu bilgileri verdi:
"Esenboğa Havalimanı kapasitesini 3. pisti yaparak 30 milyon yolcuya, Antalya Havalimanını ise 80 milyon yolcuya yükseltiyoruz. Kayseri Havalimanı terminal binasıyla yıllık kapasite 5,5 milyondan 8 milyon yolcuya yükseldi. Yıllık 2,5 milyon yolcu kapasiteli Malatya Havalimanı Yeni Terminal Binası'nı 2025'te tamamlamayı planlıyoruz. 'Hatay Havalimanı'nın PAT Sahaları Onarımı ve Gelişimi Projesi'nin yapımını gerçekleştiriyoruz. Kapadokya Havalimanı Terminal Binası'nın yenilenmesi ve 10 bin metrekarelik yeni terminal binası yapılması planlanmıştır. Siirt Havalimanı için 3 bin 700 metrekarelik yeni terminal binası yapılacak."
Uraloğlu, hava araçlarının sertifikasyon işlemlerini milli olarak yapmaya başladıklarını kaydederek, Gökbey helikopterinin yanı sıra birçok alanda yerli ve milli hava aracıyla parçalarının sertifikasyon faaliyetlerine de devam edildiğini bildirdi.
İnsansız hava aracı (İHA) sayısının 70 bin 589'a ulaştığını söyleyen Uraloğlu, İHA pilot lisansına sahip kişinin ise 1 milyon 466 bine yükseldiğini aktardı.
Ülkeye 740 bağlama kapasiteli yat limanı kazandırıldı
Uraloğlu, denizlerde sağlanan kaynakların ekonomiye kazandırılmasının bakanlığın önceliklerinden olduğuna işaret ederek, 2002'de 149 olan liman sayısını 217'ye yükselttiklerini vurguladı.
Limanlarda elleçlenen yük miktarının 2022'de yaklaşık 543 milyon ton olduğunu anımsatan Uraloğlu, liman sayısını 2053 hedefleri doğrultusunda 255'e yükseltmeyi planladıklarını söyledi.
Bakan Uraloğlu, Filyos Limanı'nın, Karadeniz doğal gazının ekonomiye kazandırılmasında önemli lojistik desteği sunduğunu ifade ederek, kamu özel işbirliğiyle ülkeye 740 bağlama kapasiteli yat limanı kazandırdıklarını anlattı.
Kaş Yat Limanı'nın Antalya'yı yat turizmi açısından yeni bir cazibe merkezine dönüştürdüğünü bildiren Uraloğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
"330 yat bağlama kapasitesi bulunan Yeni Foça Yat Limanı'mızı geçtiğimiz ay hizmete aldık. Devam eden yatırımlarımızdan, Tersane İstanbul projemizi 2024'te tamamlamayı hedefliyoruz. Yılda 30 milyon ziyaretçi beklenen projeyle aynı zamanda 1,8 kilometrelik sahil hattını İstanbul'a kazandırıyoruz. Demre Yat Limanı'mızın altyapı çalışmalarını tamamlayarak üstyapısı ihalesini kamu özel işbirliği modeliyle yaptık. Deprem nedeniyle hasar gören İskenderun Balıkçı Barınağı ve sahil tahkimatı onarımı işlerini 2024'te tamamlamayı hedefliyoruz. İklim değişikliğinin etkisiyle yaşadığımız sel felaketlerine karşı Abana sahillerinin korunması için sahil tahkimatı çalışmalarına da devam etmekteyiz."
Uraloğlu, Karadeniz'deki ticaretin gelişmesine katkı sağlayacak Rize İyidere Lojistik Limanı'nın yapımına devam ettiklerini söyleyerek, Aydıncık Yat Limanı'nın altyapı çalışmalarını tamamladıktan sonra üstyapı inşasını planladıklarını söyledi.
"İstanbul Boğazı'nı kullanan gemiler artıyor"
Mersin ve Adana limanlarında çalışmalar yürütüldüğünü anlatan Uraloğlu, "İstanbul Boğazı'nı kullanan gemilerin her geçen yıl boyutu büyümekte, sayısı artmaktadır. Gemi geçişlerinde ortalama bekleme süresi 14 saati bulmakta, önümüzdeki yıllarda 4-5 gün olacağı tahmin ediliyor. 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi hükümlerinde belirtilen 'Altın Frank' biriminde son iki yılda yapılan güncellemelerle boğaz geçişinden sağlanan 35 milyon dolarlık yıllık gelir 185 milyon dolara çıkartılmıştır." diye konuştu.
Uraloğlu, Kanal İstanbul ile hayata geçirilecek İstanbul Limanı, Airport City, Teknoloji Vadisi, Akıllı Şehirler ve Lojistik Üsler ile dünyanın yeni lojistik üssünün İstanbul olacağına işaret ederek, Türk bayraklı gemilerin 2008'den bu yana "Beyaz Liste"de yer aldığına işaret etti.
Dijitalleşen denizcilik hizmetleriyle e-Devlet'i denizcilik işlemlerinde de kullandıklarını bildiren Uraloğlu, "Tersanelerimizde teknolojik gelişimlere uyumlu, güvenli ve çevreye duyarlı gemiler inşa ediyoruz. İnşa edilen gemi ve yat tonajımız yıllık ortalama 140 bin detveyt ton seviyesindedir. Türk ve yabancı bayraklı gemilerin boğazlar ve deniz yetki alanlarımızdan emniyetli geçişlerini sağlıyoruz. İstanbul ve Çanakkale boğazlarında kurulu, Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi'nin Radar Kapsama Alanı'nı Marmara Denizi'ni kapsayacak şekilde genişletiyoruz." dedi.
"Doğu Akdeniz Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi Projesi'nde çalışmalar devam ediyor"
Uraloğlu, Doğu Akdeniz'de etkinliğin artırılması için Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) kurulacak Doğu Akdeniz Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi Projesi'nde çalışmaların devam ettiğini belirterek, Ulusal Deniz Emniyeti Başkanlığınca denizlerde emniyet sağlandığını, deniz kirliliğine müdahale edildiğini dile getirdi.
Denizcilerin güvenliği için hızlı çözümleri devreye aldıklarını anlatan Uraloğlu, "Türk arama kurtarma sahamızı, Mavi Vatan doktrininde belirlenen sınırlara kadar genişlettik. Limanlarda enerji verimliliğinin arttırılmasına yönelik projemiz ile 'Yeşil Liman Sertifika Programı'na daha çevreci kurallar getirdik. Türk gemi insanlarının ülkeler arası karşılıklı denkliklerinin verilmesi ve uluslararası sularda etkin çalışabilmesi için 37 ülkeyle denizcilik anlaşması sağladık." ifadesini kullandı.
Uraloğlu, gelecek dönemde genişbant internet hizmetini her eve ulaştırılacaklarını belirterek, genişbant abone sayısının 2028'de 112 milyona, mobil abone sayının ise 102 milyona ulaşmasını hedeflediklerini vurguladı.
Bilişim altyapısının gelişmesi ve güçlenmesi için çalıştıklarının altını çizen Uraloğlu, "Uçtan Uca Yerli ve Milli 5G Haberleşme Şebekesi Projesi ile elektronik haberleşme altyapısında dışa bağımlılığımızı ortadan kaldırmak istiyoruz. Yerli ve milli ULAK 4,5G baz istasyonlarımızın ticari şebekelerde yaygınlaştırılması çalışmaları devam etmektedir. Türksat 6A uydumuzu 2024 yılı haziran ayında fırlatmayı hedefliyoruz. Uydumuzu yerli ve milli imkanlar ile geliştirerek üretimini tamamladık. Daha önce kapsamadığımız Hindistan, Tayland, Malezya gibi uzak coğrafyalara da hizmet verme imkanına ulaşacağız. Böylece bant genişliği ve veri transfer kapasitemiz artacak." diye konuştu.
Uraloğlu, Türkiye Kart Projesi ile ulaşım, para transferi, alışveriş gibi ihtiyaçların karşılanmasını amaçladıklarına işaret ederek, "Konya'da kullanılmaya başlanan Türkiye Kart, Yozgat, Gümüşhane, Tokat, Kayseri ile İstanbul’da Marmaray ve Gayrettepe-Yeni Havalimanı Metrosu'nda da kullanılmaya başlanacaktır." dedi.
