Selamın Aleyküm. Sizlerle gündemimizde sürekli kendine yer bulan, uzun yıllardır tartışılan, ideolojilere konu yapılan, simge haline getirilen, bir zamanlar takana yobazlık takmayana ise dinsizlik atfedilen başörtüsü ile ilgili konuşmak istedim.

Kamuoyundaki gibi dinde var mıdır? Yok mudur? Yahut bir gelenek midir? Bunlar tartışmaya gerek duymayacağımız sorular ve bu soruların üzerinde durmadan, bir şeyleri kanıtlama ihtiyacı hmeden geçmişi, diğer medeniyetleri konuşacağız.

Benim ilgimi çeken olgu, Allah Kur'an-ı Kerim'de Müslüman hanımlara örtünmelerini emretmişken örtünme şekillerinde oluşan farklılıklar. Uluslararası farklılıklar bir yana, ülkemizin çeşitli bölgelerinde örtünme şekilleri değişiklik gösteriyor.

SÜMER, URARTU, HİTİT, ESKİ YUNAN VE HİNT MEDENİYETLERİNDE ÖRTÜNME

Konuyla ilgili yaptığımız farklı kaynak taramalarının büyük bir çoğunluğu başörtüsünün İslamiyet ile ortaya çıkan bir olgu olmadığını gösteriyor. Tarihi kaynaklar ve arkeolojik bulgulara göre kadının başörtüsüyle birlikte örtünmesi bir gelenek ya da inanç olarak, İslam'dan binlerce yıl önce Sümer, Urartu, Hitit, Eski Yunan ve Hint medeniyetlerinde mevcut olduğu bilinmektedir.

Milattan önce evli Germen kadınlarının da yüzlerini örtmeksizin başlarını örttükleri, tarihî kaynaklarda yerini almıştır. Ayrıca mevcut ilahî kitaplar ve yaşanan gelenekte de bu şekildeki örtünmeye şahit olunmaktadır. Tabii aynı kaynaklara göre örtünmeyen kadınlar da mevcuttur.

Giyim konusunda bilinen en eski hukuki düzenleme, Hammurabî ve Orta Asur kanunlarında yer almıştır. Kanun metnine göre başörtüsü; sokağa çıkan, başka bir deyişle kamusal alana giren hür kadınların bir sembolü olarak tanımlanmış ve hukuki güvence altına alınmıştır.

Bu kanuna göre ayrıca köle kadınlar ve bedenlerini maddi kazanç uğruna kiralayanlar kesinlikle başlarını örtmeyeceklerdir. Başı açık olması zorunlu olan kadınlar örtünerek bu kuralı ihlal ettiklerinde onları görüp ihbar etmeyenlerle birlikte cezalandırılmaktadırlar.

Bu yönüyle başörtüsünün diğer din ve kültürlerde belirleyici, ayrıt edici bir unsur olarak ortaya çıktığını görüyoruz.

YAHUDİLİKTE ÖRTÜNME

Öncelikle bozulmuş Tevrat'taki örtü ayetlerini inceleyelim.

******

Kahin kadını RAB'in önünde durdurduktan sonra onun saçını açacak, anımsatma sunusu, yani kıskançlık sunusunu eline verecek.

Çölde Sayım,5/18

******

Rebeka gözlerini kaldırıp İshak'ı görünce, deveden indi. Ve köleye dedi: Bizi karşılamak için

tarlada yürüyen bu adam kimdir? Köle: Efendimdir, dedi; ve Rebeka peçesini alıp örtündü.

Yaratılış, 24/64-65

******

Kadının üzerinde erkek esvabı olmayacak ve erkek kadın esvabı giymeyecek; çünkü bu şeyleri yapan herkes Allah'ın, Rabb'in mekruhudur.

Yasa'nın Tekrarı, 22/5

YAHUDİLİKTE ÖRTÜ AYETLERİNE UYMAYANLARA UYARILAR

Ve Rab dedi: Madem ki Sion kızları kibirlidir ve boyunlarını ileri uzatarak göz edip yürüyorlar, gezerken kırıtarak gidiyorlar ve ayaklarının halkalarını çıngırdatıyorlar, bundan ötürü Rab, Sion kızlarının tepesini kel ile vuracak ve Rab, onların gizli yerlerini açacak. Ayak halkalarının güzelliğini, fileleri, mehçeleri, küpeleri ve bilezikleri ve peçeleri, alın çatkılarını ve ayak zincirlerini ve bel kemerlerini ve hoş koku şişelerini ve muskaları ve yüzükleri ve burun halkalarını ve bayram esvaplarını ve örtüleri ve şalları ve keseleri, el aynalarını ve gömlekleri ve baş sargılarını ve atkıları… Rab o gün kaldırıp atacak ve vaki olacak ki hoş koku yerine pis koku ve bel kemeri yerine ip ve saç lülesi yerine saçsız baş, ve süslü esvap yerine çuldan gömlek, güzellik yerine dağlanmak olacak. Erkeklerin kılıçla ve yiğitlerin cenkte düşecekler ve Sionun kapıları ah çekip yas tutacaklar ve kimsesiz kalıp toprakta oturacak.

İşaya, 3/16-26

Bozulmuş Tevrat'ta bulunan birçok ayet, o tarihte kadınların örtündüğünü göstermektedir. Açık olarak ifade edildiği gibi çarşaf, başörtüsü ve yüzü örten peçe kullanılmıştır. Buna benzer daha birçok ayette örtünmeden bahsedilmiştir.

HRİSTİYANLIKTA ÖRTÜNME

Kadın başını açarsa saçını kestirsin. Ama kadının saçını kestirmesi, ya da traş etmesi ayıpsa, başını örtsün.

1. Korintliler 11/6

******

«Çünkü erkek kadından değil, kadın erkekten yaratıldı. Erkek kadın için değil, kadın erkek için yaratıldı. Bu nedenle ve melekler uğruna kadının başı üzerinde yetkisi olmalıdır. Siz kendiniz karar verin. Kadının açık başla Tanrı'ya dua etmesi uygun mu? »

1. Korintliler 11/8,10,13

******

Bozulmuş İncil'in bir bölümünü oluşturan 'Pavlus'un Mektupları'nda', yukarıda görüldüğü gibi Hıristiyanların örtünmesi ile ilgili açıklamalar bulunmaktadır. Pavlus, Hz. İsa'nın gerçek temsilcisi Nasrani Hıristiyanların karşı koymalarına rağmen 'Hıristiyanların Mimarı' olma başarısına erişmişti. Bu tarihten sonra Hıristiyanlıkta saçın bir telini bile göstermeyen başörtüsü Rahibe Kıyafetleri oluşmuş ve günümüze kadar gelmiştir.

İSLAMİYETTE ÖRTÜNME

Yüce Allah'ın bizlere gönderdiği Kur'an-ı Kerim'de geçen örtünmeyle ilgili ayetler şunlardır:

******

'Ey Peygamber! Hanımlarına, kızlarına ve müminlerin hanımlarına söyle, dışarı çıkarken üstlerine cilbablarını alsınlar. Bu, onların tanınmasını ve bundan dolayı incitilmemelerini sağlar. Allah, Gafûrdur, Rahîmdir.'

(Ahzab, 33/59).

******

'Mümin kadınlara da şöyle: Gözlerini haramdan sakınsınlar, ırzlarını korusunlar. Zinet yerlerini açmasınlar. Bunlardan kendiliğinden görünen kısmı müstesnadır. Başörtülerini yakalarının üstüne koysunlar. Zinet yerlerini kendi kocalarından, babalarından, kocalarının babalarından, oğullarından, kocalarının oğullarından, kendi erkek kardeşlerinden, kendi kardeşlerinin oğullarından, kız kardeşlerinin oğullarından, kendi kadınlarından, kölelerinden, erkeklik duygusu kalmayan hizmetçilerden veya henüz kadınların gizli yerlerine muttali olmayan çocuklardan başkasına göstermesinler. Gizleyecekleri zinetleri bilinsin diye ayaklarını da vurmasınlar. Ey müminler! Hepiniz Allah'a tövbe edin. Böylece korktuğunuzdan emin umduğunuza nail olasınız.'

(Nûr, 24/31).

******

'Ay halinden kesilmiş ve evlenme için ümidi kalmamış olan yaşlı kadınlar zinet yerlerini erkeklere göstermemek şartıyla dış elbiselerini bırakmalarında onlar için bir günah yoktur. Bununla birlikte yine de sakınmaları kendileri için daha hayırlıdır.'

(Nûr, 24/60).

******

Konuyla ilgili İslamiyet öncesi ve sonrasında yer alan kaynaklarda örtünmenin varlığı ve öneminden bahsedildiğini gördük. Bunun yanında semavi dinler için gönderilmiş olan kitaplarda yer alan ayetlerde, örtünmenin sadece başörtüsüyle sınırlı olmadığı, kadınların vücut hatlarını belirgin göstermeyecek, dikkat çekmeyecek şekilde giyinmeleri gerektiği detaylı bir şekilde tarif ediliyor.

Tüm dinler ve medeniyetlerde tesettürün öneminden ve varlığından bahsettikten sonra gelelim milletlere göre gösterdiği şekil farklılıklarına.

KAYNAK: https://www.kizlarsoruyor.com , http://www.anlayis.net