Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 31 Mart Mahalli İdareler Genel Seçimleri'nin ardından ilk yurt dışı ziyaretini, 22 Nisan'da Irak'ın başkenti Bağdat'a yapacak. Erdoğan'ın 12 yıl sonra yapmaya hazırlandığı ziyaretin, iki ülkenin siyasi, diplomatik ve güvenlik konuları başta olmak üzere ekonomik ve ticari ilişkilerine yön vermesi bekleniyor.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, söz konusu ziyaret kapsamında imzalanması planlanan ticari anlaşmalara, iki ülke arasındaki ticari ilişkilere ve Kalkınma Yolu Projesi'nin önemine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Irak'ın, ticari ve ekonomik ilişkiler açısından her zaman Türkiye için en önemli ülkelerden biri olduğuna dikkati çeken Bolat, son 10 yılda Irak'a yapılan ihracatın genel ihracat içerisindeki payının sürekli yüzde 5 ve üzerinde gerçekleştiğini ifade etti.
Bolat, Türkiye'nin geçen yıl en fazla ihracat yaptığı üçüncü ülke konumunda olan Irak'a her sektörden firmanın dış satım gerçekleştirdiğini söyledi.
İki ülke arasındaki ticaret hacminin 2022'de 24,2 milyar dolar, geçen yıl ise 19,9 milyar dolar olduğunu belirten Bolat, "Irak'a ihracatımız, 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 7,2 azalarak 12,8 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde Irak'tan ithalatımız yüzde 31,1 düşüşle yaklaşık 7,2 milyar dolar oldu. Dış ticaret dengesi ülkemiz lehine olurken, dış ticaret fazlamız geçen yıl 5,6 milyar dolar düzeyinde hesaplandı." diye konuştu.
Bolat, ihracatın 2024'ün ilk 3 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 24,5 artışla 3,4 milyar dolar, ithalatın ise yüzde 46,2 azalışla 835 milyon dolar olduğuna işaret ederek, "Cumhurbaşkanımızın ziyaret edeceği Irak'la yakın dönemde 15 milyar dolar, Kalkınma Yolu Projesi'nin tamamlanmasıyla 2030'da 20 milyar dolar ihracata ulaşılması hedefleniyor." değerlendirmesinde bulundu.
- Ticaret alanında 3 anlaşmanın imzalanması bekleniyor
Bakan Bolat, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Irak'a gerçekleştireceği ziyaret vesilesiyle iki ülkenin ticaret bakanlıkları arasında "Ortak Ekonomik ve Ticaret Komitesi Kurulmasına Dair Ortak Bildiri", "Ürün Güvenliği ve Ticarette Teknik Engeller Alanlarında Danışma ve İşbirliği Mekanizması Tesis Edilmesine Dair Protokol" ile Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu ile Irak Ticaret Odaları Birliği arasındaki Mutabakat Zaptı olmak üzere 3 anlaşma imzalanmasının planlandığını anlattı.
Yatırımcılar için öngörülebilir iş ortamı ve yasal altyapının güçlü olmasının önem taşıdığına da dikkati çeken Bolat, "Bu kapsamda, 'Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması'nın imzalanması ve 2020 yılında imzalanıp ülkemizde iç onay süreci tamamlanan 'Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması'nın Irak'ta da iç onay sürecinin tamamlanarak yürürlüğe girmesi, iki ülke arasındaki yatırımların artmasını sağlayacak." diye konuştu.
- "Kalkınma Yolu Projesi, hedef ülkelere yönelik ihracatın artırılmasına katkı sağlayacak"
Bolat, ziyarette ele alınacak Kalkınma Yolu Projesi'nin önemine yönelik de değerlendirmede bulunurken, projeyle, Körfez Bölgesi ile Avrupa arasındaki taşımacılıkta ticaret, gümrük, vize ve transit geçiş işlemlerinin kolaylaştırılmasının amaçladığını hatırlattı.
Projenin inşa çalışmalarının 2025-2029 yıllarında yapılmasının, 2030'da da demir ve kara yollarının işletmeye alınmasının planlandığını bildiren Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Proje kapsamında yaklaşık 1176 kilometre uzunluğunda, yüksek hızlı yük ve yolcu taşımasına uygun demir yolu ve 1190 kilometre uzunluğunda otoyol inşa edilecektir. Kalkınma Yolu Projesi'nin, Irak'ta El-Anbar kenti ve Basra Körfezi'nden ilerlemek suretiyle çeşitli illeri geçmesi öngörüldüğünden, Irak'a ihracatımızı ve lojistik kapasitemizi pozitif etkilemesi bekleniyor. Projeyle, Orta Doğu ve Körfez bölgeleri başta olmak üzere Güneydoğu Asya ülkelerine yapılacak ihracatın tetiklenebileceği ve ihracat rakamlarımıza da olumlu yansımalarda bulunulması öngörülüyor."
Bolat, projenin, Türkiye'nin hedef ülkelere yönelik ihracatının artırılmasına da destekte bulunacağına dikkati çekerek, projenin, büyük önem verdikleri "Uzak Ülkeler Stratejisi"nin hayata geçirilmesine de katkı sağlayacağını belirtti.
- "Bölgedeki güvenlik endişelerinin geride bırakılması ticari ilişkilerde yeni ufuklar açacak"
Bolat, Ovaköy Sınır Kapısı'nın açılmasına yönelik çalışmalarda gelinen son duruma ilişkin de "Habur-İbrahim Halil sınır kapılarının iki ülke arasındaki ticaret hacmini karşılamakta yetersiz kaldığı aşikardır. Bu kapsamda Ovaköy-Fişabur sınır kapılarını açmak amacıyla Irak makamları ile görüşmeler gerçekleştirilmeye devam ediliyor." değerlendirmesinde bulundu.
Bölgedeki güvenlik endişelerinin geride bırakılmasının iki ülkenin ticari ilişkilerini derinleştirme yolunda yeni ufuklar açacağını da dile getiren Bolat, böylece Kalkınma Yolu Projesi'nin etkin ve verimli işleyişi için de önemli gelişme sağlanmış olacağını kaydetti.
