ABDURAHMAN DENİZ UĞURLU
Tarihte birçok medeniyete beşiklik yapan, Osmanlı döneminde sancaklık ve mutasarrıflık; Cumhuriyet'in ilk dönemlerinde ise Kurtuluş Savaşı'ndaki üstün başarısından dolayı il yapılan Siverek, 1926 yılında çıkarılan "Teşkilatı Mülkiye Kanunu” ile ilçe yapıldı.
Siverekliler 1926 yılında ilçe yapılarak cezalandırıldıklarını düşünerek, yıllardır yeniden il olmak için mücadele veriyorlar.
Cumhuriyet'in 100'üncü yılında il sayısının 100'e çıkarılacağı söylentilerinin ardından harekete geçen Siverek'teki oda ve dernek temsilcileri, yaşanan gelişmelerle ilgili gazetemize konuştu.
"Geçmişte elimizden alınan il hakkının iade edilmesini istiyoruz"
Siverek'in 1926 yılında cezalandırılarak ilçe yapıldığını belirten Siverek'i İl Yapma ve Kalkındırma Derneği (SİVİL-DER) Başkanı Ayhan Ekinci: "Cumhuriyet'in 10'üncü yılında il sayısının 100'e çıkarılması ile ilgili bir çalışmanın olduğunu duyduk. Bunu bazı siyasetçilerimiz de dile getirdiler. Bu bilginin ne kadar doğru, ne kadar yanlış olduğunu tam olarak bilmiyoruz.
Siverekliler olarak biz yeni bir il olmak istemiyoruz. Geçmişte elimizden alınan il hakkımızın iade edilmesini istiyoruz. Diğer ilçeler gibi, yeni bir il olmak gibi bir talebimiz yok. Zaten Siverek geçmişte il idi. 1926 yılında Şeyh Said olayından sonra devlet tarafından cezalandırılarak Siverek ilçe yapıldı.
Bu konuda çeşitli çalışmalarımız var. Hemşehrimiz MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'den bir randevu bekliyoruz. Çünkü Siverek Sayın Bahçeli'nin kendisinin ve atasının memleketidir. Siverek'in elinden alınan il hakkının iadesini kendisinden istiyoruz. Sayın Bahçeli ile görüşebilmek için MHP İlçe Başkanı Sayın Mustafa Fettahlı ile de görüşmelerimiz devam ediyor. İnşallah bu randevu ayarlanırsa gidip kendisi ile görüşeceğiz.
Siverekliler olarak yeni bir hak istemiyoruz, elimizden alınan il hakkının iadesini istiyoruz. Siverek, 32 ilden daha büyük bir ilçedir. 4.314 km2 yüzölçümüne ve 270 bin merkez nüfusa sahiptir. Urfa, büyükşehir olduktan sonra, biz kötü etkilendik. Yeterince hizmet alamıyoruz ve geri plana itildik. Yapılan çalışmaların da Siverek'e hiçbir katkısı olmuyor. Bu sebeple diyoruz ki; Siverek'in il olması gerekiyor. İl olma konusunda da gerekli çalışmaları yapacağız" ifadelerini kullandı.
"Siverek'e nefes aldıracak ve gençliğimizi kurtaracak tek şey; Siverek'in il olmasıdır"
Siverek'teki işsizlik sorununun şehrin yeniden İl yapılması ile çözüleceğini ifade eden Siverek Madeni Eşya Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı Hacı İnan: "Cumhuriyet'in 100'üncü yılında il sayının 100'e çıkarılacağı ile ilgili bir duyum var. Bu bize inandırıcı gelmiyor. Siverek'e geçmişte çok sözler verildi ama hiçbir söz tutulmadı. Siverek'in 1926 yılında elinden alınan il hakkını istiyoruz. Yeni bir şey istemiyoruz. Bazı ilçeler gibi 'Nüfusumuz fazladır, bizi il yapın' demiyoruz. Elimizden alınan hakkımızın geri verilmesini istiyoruz.
Bu yüzden 100 km uzaklığında Diyarbakır, 100 km uzaklığında Şanlıurfa arasında kalmış, 300 bin nüfusa sahip bir kentiz. İlçemize zaten yatırımlar gelmiyor. Siverek'e nefes aldıracak ve gençliğimizi kurtaracak tek şey; Siverek'in il olmasıdır. Herkes il olmak ister. Biz yeni bir şey istemiyoruz, elimizden alınan hakkımızı bize vermelerini istiyoruz.
Yetkililer bizi bir tarafa bırakın.. Siverek gençliğini düşünüyorsa Siverek'i il yapsınlar ki kentteki işsizlik sorunu çözülsün. Gençlerimize iş sahası açalım. Bir talebimiz için bir yere gittiğimiz zaman 'ilçe olduğunuzdan bunu veremiyoruz' diyorlar. Bir an önce Siverek gençliğini kurtarmak için Siverek'in il yapılması lazım. Yetkililerden talebimiz bu yöndedir" şeklinde konuştu.
"Urfa'nın yükü azalır Siverek olarak kendi yükümüzü kendimiz taşırız"
Siverek halkına yapılacak en büyük iyiliğin, Siverek'in il yapılması olduğunu vurgulayan Siverek Terziler Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı Muhammed Hanifi Ay: "Siverek 1923 yılında il idi. 1926 yılında Siverek'in il hakkı elinden alındı. Siverek'in elinden alınan il hakkının geri verilmesi istiyoruz.
Bu talebimiz bir an önce verilirse, Urfa ili büyük bir sorumluluktan kurtulmuş olacaktır. Urfa'nın yükü azalır, Siverek olarak kendi yükümüzü kendimiz taşırız. Yetkililerden Siverek'i il yapmasını talep ediyoruz. Yetkililer bu talebimizi yerine getirirse Siverek halkına büyük bir iyilik yapmış olacaklardır" diye konuştu.
"Siverek'in il olması gerekir"
Siverek'in il olması için gereken çalışmayı yapacaklarını belirten Siverek Engelliler Kalkınma Derneği Başkanı Şeyhmus Karaburç: "Siverek il yapılırsa çok seviniriz. İl yapılmazsa ise çok üzüleceğiz. Koçali Aymaz ve SİVİL-DER, Siverek'in il yapılması için gereken mücadeleyi bugüne kadar verdi. Bundan sonrada inşallah biz de bu mücadeleye devam edeceğiz. Siverek'in il yapılması için gerekeni yapacağız. Siverek'in il olmasını mutlaka istiyoruz. Siverek'in il olması gerekir" dedi.
"Siverek'in il hakkının elinden alınması kabul edilemez"
Siverek'in birçok medeniyetin yanı sıra birçok kavim ve dini inançların birlikte yaşadığı stratejik bir kent olduğuna değinen Araştırmacı Yazar Hasan Baydilli: "Tarih kitaplarını açtığımız zaman Siverek'in tarihsel, sosyo-kültürel, coğrafik anlamda ve nüfus bakımından kadim bir şehir olduğunu göreceğiz.
Geçmişte birçok medeniyete başkentlik, mutasarrıflık, sancaklık, vilayetlik yapan, sonra da kazaya döndürülen Siverek'in çok büyük bir potansiyele sahip olduğunu görüyoruz. 1923 yılında Cumhuriyet'in kurulması ile birlikte kurtuluş savaşına destek veren Siverek, taltif edilerek il yapıldı.
3 yıl vilayet olarak kaldıktan sonra, 1926 yılında tekrar ilçeye çevrildi. Bunun birçok sebebi olabilir. Buradaki yerleşik insanlardan kaynaklanan yada siyasi anlamda meydana gelen bazı sıkıntılardan dolayı Siverek'in ilçeye çevrildiği söyleniyor. Ne olursa olsun Siverek’in il olması, müktesep bir hakkıdır.
Siverek; birçok medeniyetin yanı sıra birçok kavim ve dini inançların birlikte yaşadığı stratejik bir bölgedir. Osmanlı dönemine kadar Diyarbakır, Urfa ve Adıyaman üçgeninde stratejik öneme sahip bir yerdir. Siverek: Mezopotamya'nın da en kadim şehridir. Geçmişi milattan önce 5 bin yılına dayanan ve birçok medeniyeti barındıran ilçemizin, il olma hakkının elinden alınması kabul edilemez. Bir an önce tekrar bu müktesep hakkın geri verilmesinden yanayım.
