AA / Son yıllarda yayılım alanının genişlemesi üzerine birçok üreticiden gelen şikayetleri değerlendiren Tarım ve Orman Bakanlığı, çeşitli enstitülerden söz konusu zararlı böceğe karşı proje geliştirmelerini istedi.
Bu kapsamda GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü mühendisleri, Antep Fıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü iş birliği ile hazırladıkları 'Antep fıstığı Psillidi Mücadelesinde Kitle Halinde Tuzakla Yakalamanın Kullanabilirliği' projesi ile fıstık üretiminin yoğun yapıldığı Karaköprü ilçesi Tülmen Mahallesi'ndeki ağaçlara A5 kağıdı büyüklüğünde sarı renkli yapışkan tuzaklar astı.
Bu yıl 3'üncü yılı geride kalan projede belirli aralıklarla değiştirilen sarı yapışkan tuzaklar sayesinde ağaçlardaki psillidi popülasyonunun azaldığı görüldü.
GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü İbrahim Halil Çetiner yaptığı açıklamada, Türkiye'nin Antep fıstığı üretiminde dünyada ilk üç ülke arasında yer aldığını söyledi.
Türkiye'deki fıstık üretiminin yüzde 90'ını GAP bölgesinin ürettiğini belirten Çetiner, 'GAP bölgesinde hizmet veren bir araştırma enstitüsü olarak 2014 yılında çiftçilerimizle yaptığımız bir toplantıda bölgede Antep fıstığı psillidinin etkili olduğunu, bu iş için kullanılan ilaçlara karşı hemen kendini geliştirerek koruma ürettiğini, dayanıklılık geliştirdiği ilaçlarla mücadelenin zorluğunu ifade ettiler. Bunun üzerine biz de ilaçlama dışında bir mücadele yöntemi bulmak için çalışma başlattık.' diye konuştu.
Zararlı böcekle mücadelenin ülkesel bir proje olduğunu vurgulayan Çetiner, diğer enstitülerin de bu zararlıya yönelik farklı çalışmalar yürüttüğünü dile getirdi.
- Zararlı böcek sarı renge ilgi gösteriyor
Çetiner, yürüttükleri projede üretimi etkileyerek ekonomik zarara yol açan böceğin popülasyonunu azaltmayı hedeflediklerini belirterek, şöyle konuştu:
'Böceğin hangi sarı renge daha iştahla geldiği tespit edildi ve 1016 B kodu verilen sarı renkte tuzaklar hazırlandı. Geldiğimiz noktada artık üç yılımızı tamamlıyoruz. Artık sonuçlar elde edilmeye başlandı. Antep fıstığına büyük zarar veren Antep fıstığı psillidi popülasyonunda kırılmalar yaşandı ve zirai mücadeleye alternatif olarak, destek olarak sarı yapışkan tuzakları artık çiftçilerimize önerebileceğiz. Projenin tam kesin sonuç raporu hazırlanıyor. İlk gözlemlerimiz ve yorumlarımız bu yapışkan tuzakların başarı sağladığı yolundadır. Umuyoruz ki hem ilaç atmadan hem de bu zararlının önüne geçmek. Bu yöntem yaygınlaşırsa maliyeti de az olan bir sonuç ortaya çıkacak. İnşallah bu tür projelerle bu tür zararlıların önüne geçerek Antep fıstığında daha yüksek verim ve üretim sağlamayı amaçlıyoruz.'
- 'Psillid popülasyonunun git gide düştüğünü gördük'
Projenin sorumlusu ve GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Bitki Sağlığı Bölüm Başkanı Ayçin Aksu Altun da projeyi yürüttükleri bahçedeki 100 ağaca 4'er tuzak astıklarını kaydetti.
Antep fıstığı ağaçlarında zararlının yoğunluğuna göre yapraklar sararıp döküldüğünü, bunun da sürgünlerdeki bir yıl sonra meyve verecek karagözlerin dökülmelerine neden olduğuna değinen Altun, 'Bu zararlıyla mücadele için ağacın her bir yönüne bir tane yapışkan tuzak gelecek şekilde dağıtımını yaptık. Yaptığımız gözlemlerde 2016'dan bu yana psillidi popülasyonunun giderek düştüğünü gördük. Hatta her hafta bahçede fıstıkların yapraklarında yaptığımız sayımda popülasyon çok düşük çıkmakta. Bu da psillidi ile mücadelede bizi ümit var olduğumuzu göstermektedir.' ifadelerini kullandı.
- İlaç kullanımını azaltacak
Altun, yeni yöntemin ilaç kullanımının tam olarak yerini alamayacağını ancak ilaçla birlikte ek mücadele yöntemi olarak kullanılacağını ifade etti.
Özellikle çiftçilerin ilaç kullanımını daha çok tercih ettiğini anımsatan Altun, 'Biz de ilacın alternatifi diyemiyoruz. Özellikle sarı yapışkan tuzaklar kışlaktan çıkan psillidi erginlerinin ve hasat sonrası bahçelerdeki popülasyonun yakalanmasında önemlidir. Bu anlamda biz belki hasat döneminde de yapışkan tuzakların asılmasını önereceğiz. Yılda 2 veya 3 defa tuzak asımı yaparak ve ilaçlamayı 1 veya 2 defaya indirerek entegre bir şekilde yaparak zararlı ile mücadele yapılabilir.' diye konuştu.
